Zasadniczą misją Ośrodka Badawczo-Rozwojowego RCC jest wspieranie producentów i importerów działających na terenie Polski w zakresie wprowadzania na rynek Unii Europejskiej bezpiecznego sprzętu elektrycznego, zgodnego z obowiązującymi normami i dyrektywami. Między innymi dlatego podjęliśmy decyzję o stworzeniu cyklu artykułów poświęconych badaniom sprzętu komputerowego. Dzisiaj chcielibyśmy przedstawić wyniki przesiewowych badań XRF klawiatur. Klawiatury podobnie jak myszki komputerowe mają największy kontakt ze skórą użytkownika, dlatego też to właśnie ten element sprzętu komputerowego zbadaliśmy pod kątem dyrektywy RoHS.

Zbadano 10 losowo wybranych klawiatur komputerowych. 2 klawiatury były bezprzewodowe, pozostałych 8 przewodowe. Klawiatury rozebrano i przygotowano do badania analogicznie jak wcześniej wspomniane myszki komputerowe. Badania przesiewowe XRF wykonano wg normy PN-EN 62321-3-1.
Jako punkty pomiarowe przyjęto:

  • obudowę,
  • śrubki obudowy,
  • matę silikonową pod przyciski,
  • matę plastikową,
  • przycisk Scroll Lock,
  • płytkę PCB,
  • rezystory na płytce PCB,
  • spawy na płytce PCB,
  • kabelki z płytki PCB,
  • kabel z USB,
  • końcówkę USB.

W tabeli 1 zestawiono wyniki przeprowadzonych przesiewowych badań XRF.

Nr myszki/ Badany element 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Obudowa P X* P P X* X* X* X* X* P
Śrubki X** X** X** X** X** X** X** X** X** X**
Mata silikonowa P P P P P P P P P P
Mata plastikowa P P P P P P P P P P
Przycisk Scroll Lock P X* P P X* X* X* X* X* P
Płytka PCB X* P X* X* P P P P P P
Rezystory X* N* X* X* N* N* X*** P N* X*
Spawy P N* P P N*
N**
N***		 N* N* N* N* X****
Kabelki z płytki PCB P P P P P N* P P N* P
Kabel USB – P – P P X*** P N*
N**		 P P
Końcówka USB – P – P P P P N* P P

Oznaczenia z tabeli nr 1:

  • P – wynik pozytywny
  • X* – wynik nierozstrzygający, przekroczenie zawartości bromu całkowitego
  • X** – wynik nierozstrzygający, przekroczenie zawartości chromu całkowitego
  • X*** – wynik nierozstrzygający, przekroczenie zawartości ołowiu
  • X**** – wynik nierozstrzygający, przekroczenie zawartości kadmu
  • N* – wynik negatywny, przekroczenie zawartości ołowiu
  • N** – wynik negatywny, przekroczenie zawartości kadmu
  • N*** – wynik negatywny, przekroczenie zawartości rtęci

W badaniach uwzględniono 106 punktów pomiarowych. W 46 punktach stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych norm lub wynik badania był nierozstrzygający. Otrzymane wyniki obrazuje poniższy diagram.

XRF wykres klawiatury

Wyniki przedstawione w tabeli 1 pokazują, że w żadnej ze zbadanych klawiatur komputerowych na podstawie samych badań przesiewowych XRF nie można jednoznacznie stwierdzić zgodności z normą RoHS pod względem zawartości kadmu, rtęci, ołowiu, bromu całkowitego oraz chromu (VI). Co więcej – tylko cztery z przebadanych próbek kwalifikują się do dalszych badań metodą UV-Vis lub GC-MS, gdyż tylko w tych czterech klawiaturach nie stwierdzono żadnych istotnych przekroczeń kadmu, ołowiu i rtęci, które dyskwalifikują dany sprzęt do wprowadzenia na rynek.

W porównaniu do myszek komputerowych klawiatury wypadły w badaniu znacznie gorzej. Jak widać, w większości przebadanych klawiatur stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej ilości ołowiu, kadmu czy rtęci. Największa ilość badanych próbek nie spełniała norm dyrektywy RoHS z powodu przekroczenia ołowiu. Pierwiastek ten najczęściej występował w spawach na płytkach PCB oraz w rezystorach. W jednej z klawiatur (nr 8) przekroczenie zawartości Pb zauważono również w kablu i końcówce USB.

W klawiaturze nr 5 w spawach na płytce PCB oprócz zawartości ołowiu wykraczającej poza przyjęte normy stwierdzono również znaczne przekroczenia dwóch innych pierwiastków – kadmu oraz rtęci. Taki produkt w żadnym wypadku nie powinien zostać dopuszczony do sprzedaży, gdyż zagraża zarówno zdrowiu użytkowników jak i negatywnie wpływa na środowisko.
Co ciekawe, we wszystkich śrubkach, które zostały użyte do mocowania obudowy klawiatur wynik badania chromu sześciowartościowego był nierozstrzygający. Żeby określić czy te elementy sprzętu spełniają wymagania normy RoHS śrubki te należy poddać dalszej analizie za pomocą spektrofotometrii UV-Vis.

Elementy klawiatur takie jak przyciski oraz w przypadku klawiatur przewodowych kable zmielono w młynku kriogenicznym i następnie poddano analizie na zawartość ftalanów, polibromowanych bifenyli oraz polibromowanych eterów difenylowych, których normy zawartości również uwzględnia dyrektywa RoHS. Do zapoznania się z wyniki tych badań zapraszamy w kolejnym artykule.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o przesiewowych badaniach XRF pod kątem zgodności produktów z dyrektywą RoHS skontaktuj się z nami i poznaj naszą ofertę tel. +48 694 948 975, email rcc@rcc.com.pl.